1 grosz (1835–1841)
Dane podstawowe | |
Emitent | |
---|---|
Nominał |
1 grosz |
Rocznik |
1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840, 1841 |
Emisja | |
Mennica | |
Nakład |
ok. 16 000 000 sztuk |
Data emisji |
18 maja 1835 |
Data wycofania |
luty 1851 |
Opis fizyczny | |
Masa |
2,9 g |
Średnica |
19 mm |
Materiał | |
Rant |
gładki |
Stempel | |
Uwagi |
1 grosz (1835–1841) – moneta groszowa Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu jako następczyni monety 1 grosz polski (1816–1835), po zatwierdzeniu 18 maja 1835 r. przez cara Mikołaja I zmodyfikowanych rysunków monet miedzianych i bilonowych dla Królestwa Polskiego[1]. Była bita na podstawie ukazu cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 r., w miedzi, w latach 1835–1849, z datą na monecie 1835–1841, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[2][3]. Wycofano ją z obiegu w lutym 1851 r.[4]
Awers
Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii[5]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak mennicy w Warszawie – litery M W[5]. W roczniku 1837 istnieją monety, na których umieszczono błędny znak mennicy – W M[6].
Rewers
Na tej stronie w wieńcu umieszczono nominał 1, poniżej napis „GROSZ”, a pod nim rok 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841[6].
Opis
Monetę bito w mennicy w Warszawie, w miedzi, na krążku o średnicy 19 mm, masie 2,9 grama, z rantem gładkim. Według sprawozdań mennicy w latach 1835–1849 w obieg wypuszczono 16 002 969 sztuk monet[3]. Dokładne podanie nakładu jest jednak niemożliwe, ponieważ w 1835 roku monetę bito razem z 1 grosz polski (1816–1835), a mennica w swoich sprawozdaniach raportowała jedynie liczbę wprowadzanych do obiegu monet konkretnego nominału, bez podawania typu[3].
Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:
Rocznik | Znak mennicy | Stopień rzadkości | Szacowana liczba egzemplarzy | Uwagi | Liczba odmian[7] | Liczba odmiana z wariantami[7] | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 grosz 1835 | M W | R[8] | 80 001–400 000 | bito również monety 1 grosz polski (1816–1835); odmiany różnią się liczbą pęczków liści na rewersie – 5 albo 6 (R5)[9] | 2[10] | 3[10] | |
1 grosz 1836 | M W | R[11] | 80 001–400 000 | odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, ogonem orła o siedmiu albo o pięciu piórach[12] | 3[13] | 4[13] | |
1 grosz 1837 | M W | R[14] | 80 001–400 000 | odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, koroną małą lub dużą, literą G z szeryfem lub bez[15] | 3[16] | 5[16] | |
W M | R5[17] | 26–120 | |||||
1 grosz 1838 | M W | R[18] | 80 001–400 000 | odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, literą G z szeryfem lub bez[19] | 2[20] | 3[20] | |
1 grosz 1839 | M W | R[21] | 80 001–400 000 | odmiany różnią się: Św. Jerzym w płaszczu lub bez, wąską lub szeroką tarczą herbową, małymi lub dużymi cyframi daty; istnieją również odmiany z dodatkową kropką lub dodatkowymi kropkami na rewersie[22] | 5[22] | 7[22] | |
1 grosz 1840 | M W | [23] | > 400 000 | odmiany różnią się: literą G z szeryfem lub bez, małymi lub dużymi cyframi daty[24] | 2[25] | 4[25] | |
1 grosz 1841 | M W | R[26] | 80 001–400 000 |
W przypadku jednogroszówki odmiany z dodatkowymi kropkami na rewersie występują dla rocznika 1839, inaczej niż dla pozostałych nominałów groszowych. W tabeli poniżej zebrano rozpoznane odmiany kropkowe[22]:
Dodatkowe kropki | Stopień rzadkości | Szacowana liczna egzemplarzy | Zdjęcie | |
---|---|---|---|---|
1 grosz 1839 | kropka po roku 1839 | [27] | > 400 000 | |
kropka po GROSZ | [28] | > 400 000 | ||
kropki po roku i po GROSZ | R[29] | 80 001–400 000 |
Moneta była bita w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[30].
Nowe bicie
Dla wszystkich roczników, poza 1835, istnieją monety nowego bicia z 1857 r. z mennicy w Warszawie[31].
Zobacz też
- 1 grosz polski (1816–1835)
- 1 grosz polski (1822–1825)
- 3 grosze (1835–1841)
- monety polsko-rosyjskie
- monety zaboru rosyjskiego
- tabela cennikowa Bolcewicza
- rosyjskie monety bite dla Polski (1815–1841)
Przypisy
- ↑ Władysław Terlecki , Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 140 .
- ↑ Karol Plage , Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8 .
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Karol Plage , Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43 .
- ↑ Elżbieta Korczyńska , Borys Paszkiewicz , Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365 .
- ↑ 5,0 5,1 Karol Plage , Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13 .
- ↑ 6,0 6,1 Janusz Parchimowicz , Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99 .
- ↑ 7,0 7,1 Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-13] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ 1 grosz 1835 – b/a – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ 10,0 10,1 1835 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-13] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ 1836 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ 13,0 13,1 1836 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-13] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ 1837 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ 16,0 16,1 1837 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-13] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ 1838 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ 20,0 20,1 1838 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-13] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 1839 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-13] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ 1840 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ 25,0 25,1 1840 – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-13] .
- ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-06] .
- ↑ 1 grosz 1839 – c/a – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ 1 grosz 1839 – d/a – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ 1 grosz 1839 – e/a – Królestwo Polskie 1835-1841, sites.google.com [dostęp 2017-09-21] .
- ↑ Vladimir Bitkin , Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 865 .
- ↑ Czesław Kamiński , Edmund Kopicki , Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 234-244 .