Monety rosyjsko-warszawskie

Z Polska Encyklopedia Numizmatyczna
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Monety rosyjsko-warszawskie – rosyjskie monety kopiejkowe i rublowe bite w miedzi, srebrze lub złocie w latach 1842–1864 przez mennicę w Warszawie, oznakowane literami łacińskimi MW bądź w cyrylicy BM (Варшавская Монета)[1].

Dnia 3 września 1841 roku został wydany ukaz carski[2] dokonujący z dniem 1 stycznia 1842 r. unifikacji systemu monetarnego Królestwa Kongresowego z systemem monetarnym Rosji. W miejsce używanej od 1815 roku jako podstawowej jednostki wagowej grzywny kolońskiej wprowadzono funt rosyjski[2]. Podstawową jednostką monetarną przestała być złotówka, a został nią rubel. Ponadto wprowadzono nowe monety dwunominałowe: w złocie 5 rubli, w srebrze 1 rubel, 50 kopiejek, 25 kopiejek, 20 kopiejek, 10 kopiejek i 5 kopiejek[2]. W przepisach stanowiono o biciu monet dwunominałowych, ale ze względu na występowanie ułamkowych wartości złotych ostatecznie wybito i wprowadzono do obiegu jedynie 25 kopiejek – 50 groszy, 20 kopiejek – 40 groszy (tzw. monety rosyjsko-polskie)[2]. Pozostałe nominały miały być identyczne z tymi bitymi w Rosji, jednak oznaczone łacińskimi literami MW (Mennica Warszawska).

W 1842 roku w mennicy w Warszawie wybito jedynie w srebrze 1 rubel i 50 kopiejek oraz w złocie 5 rubli.

W numizmatyce polskiej rosyjskie monety wybite przez mennicę w Warszawie nazywane są rosyjsko-warszawskimi. Można wyróżnić dwie podkategorie: oznakowane łacińskimi literami MW (lata 1842–1857), oraz literami w cyrylicy BM (lata 1850–1864)[2][1].

Jedynymi miedzianymi monetami rosyjsko-warszawskimi oznakowanymi łacińskimi literami MW są trzy nominały wybite w 1848 roku:

Monety te wykonano według obowiązującej w latach 1840–1848 w Rosji stopy menniczej, w której pud miedzi (16,3804 kilograma) był równy 16 rublom[3]. Rysunki awersu i rewersu były identyczne z tymi wykorzystywanymi w poprzednich latach przez inne rosyjskie mennice. W sumie w mennicy w Warszawie w 1848 roku wybito miedzianych monet kopiejkowych na wartości 2048 rubli i 10 kopiejek[4]. W numizmatyce polskiej monety te klasyfikowane są jako monety próbnego bicia, odmiennie niż w numizmatyce rosyjskiej, która uznaje je jako monety obiegowe[3]. Identyczną z rosyjską klasyfikację przyjmują autorzy amerykańscy[5]. W obrocie kolekcjonerskim można spotkać również monety emisji 1848 w stanie wskazującym na ich zużycie bądź długotrwałe przebywanie w ziemi, co może uzasadniać raczej słuszność podejścia rosyjskiego.

Miedziane monety rosyjsko-warszawskie oznakowane w cyrylicy literami BM bito w latach 1850–1864, według obowiązujące w Rosji w latach 1849–1867 stopy menniczej, wedle której z jednego puda miedzi bito 32 ruble[3].

Srebrne i złote monety rosyjsko-warszawskie były oznakowane jedynie łacińskimi literami MW, srebrne bito do 1857 roku, zaś złotą pięciorublówkę – do 1849 roku.

W tabeli poniżej zestawiono lata bicia i nominały monet rosyjskich wybitych przez mennicę w Warszawie (MW lub BM)[2].

Nominał 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864
¼ kopiejki BM BM BM BM BM BM BM
½ kopiejki MW BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
1 kopiejka BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
2 kopiejki MW BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
3 kopiejki MW BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
5 kopiejek BM BM BM BM BM
10 kopiejek MW MW
20 kopiejek MW
25 kopiejek MW MW
50 kopiejek MW MW MW MW MW MW MW
1 rubel MW MW MW MW MW MW
5 rubli MW MW MW MW

Zobacz też

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764–1864, 1977.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
  3. 3,0 3,1 3,2 Vladimir Bitkin, Composite Catalogue of Russian Coins, 2003.
  4. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla Miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, 1972.
  5. Colin R. Bruce II i inni, Krause 19th Century 1801–1900 Standard Catalogue of World Coins, 4th Edition.