Ulysses Grant
Prezydent Ulysses Grant w latach 70. XIX wieku | |
Pełne imię i nazwisko |
Ulysses Simpson Grant |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
27 kwietnia 1822 |
Data i miejsce śmierci |
23 lipca 1885 |
18. prezydent Stanów Zjednoczonych | |
Okres |
od 4 marca 1869 |
Przynależność polityczna | |
Pierwsza dama | |
Wiceprezydent | |
Poprzednik | |
Następca | |
General of the Army | |
Data i miejsce urodzenia |
Błąd Lua w module „Moduł:Wikidane/select”, w linii 69: attempt to index field 'wikibase' (a nil value). |
---|---|
Data śmierci |
Błąd Lua w module „Moduł:Wikidane/select”, w linii 69: attempt to index field 'wikibase' (a nil value). |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1839–1856, 1861–1869 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
21. Regiment ochotniczej piechoty z Illinois |
Główne wojny i bitwy |
|
Ulysses Simpson Grant (ur. 27 kwietnia 1822 w Point Pleasant (hrabstwo Clermont), zm. 23 lipca 1885 w Mount McGregor (hrabstwo Saratoga)) – amerykański generał, osiemnasty prezydent USA (1869–1877).
Młodość i edukacja
Ulysses Grant urodził się 27 kwietnia 1822 w Point Pleasant, jako syn Jesse Granta i jego żony Hannah Simpson[1]. Przy narodzinach nadano mu imiona Hiram Ulysses Grant, jednak on sam zamienił sobie w dzieciństwie kolejność imion, by uniknąć akronimu HUG (ang. hug – ściskać, przytulać)[1]. Grant był najstarszy z sześciorga rodzeństwa[1]. Kiedy miał niespełna rok jego rodzina przeniosła się do Georgetown[2].
Dzięki wstawiennictwu ojca u kongresmena Thomasa Lyona Hamera z Ohio, Ulyssesowi umożliwiono podjęcie nauki w Akademii Wojskowej West Point[2]. Hamer, wypełniając podanie o przyjęcie kadeta, wpisał w danych osobowych imiona Ulysses Simpson, co Grant pozostawił sobie do końca życia[2]. Pomimo że przyszły prezydent nie przepadał za musztrą i dyscypliną wojskową, począwszy od 1 lipca 1839 spędził równe cztery lata w akademii[2]. W 1842 roku otrzymał stopień sierżanta[3].
Kariera wojskowa
Po ukończeniu West Point Grant został przydzielony do oddziału w Saint Louis w stopniu podporucznika[3]. Następnie służył w Nowym Orleanie i Teksasie, a potem pod rozkazami generała Zachary’ego Taylora brał udział w wojnie z Meksykiem[3]. Uczestniczył m.in. w bitwach pod Monterey, Chapultepec i Meksykiem, awansował wtedy na porucznika[4]. W 1852 roku Grant został przeniesiony do Kalifornii, a rok później otrzymał stopień kapitana[4]. Będąc daleko od rodziny, zaczął spożywać nadmierne ilości alkoholu, co zostało wykorzystane przez, skonfliktowanego z nim, pułkownika Roberta Buchanana[4]. Zagroził on Grantowi, że albo poda się do dymisji, albo zostanie postawiony przed sądem wojskowym[5]. Grant, który nie przepadał za armią, odszedł ze służby i na wiosnę 1855 zaczął prowadzić życie rolnika[5]
Przez kilka lat zajmował się rolą i robił nieduże interesy, które jednak kończyły się niepowodzeniem[5]. Z tego powodu musiał podejmować pracę u swoich młodszych braci[5]. Pomimo że był demokratą, wsparł Lincolna po jego zwycięstwie i na apel prezydenta postanowił powrócić do czynnej służby wojskowej[5]. Dzięki wstawiennictwu kongresmena Elihu Washburne’a u gubernatora Illinois Richarda Yatesa Grant został mianowany dowódcą oddziału, mającego stacjonować w Missouri[6]. W lecie 1861 roku został jednogłośnie mianowany generałem brygady[6]. W lutym 1862 roku podległe mu siły rzeczne zdobyły Fort Henry, a Grant z wojskami zmusił do kapitulacji Fort Donelson, wchodząc tym samym do pierwszego szeregu dowódców Unii[7]. Jego żądanie bezwarunkowej kapitulacji fortu przyniosło mu przydomek „Bezwarunkowa kapitulacja” (ang. Unconditional Surrender, zbieżny z jego inicjałami U.S.)[7]. Prezydent Lincoln promował następnie Granta na stopień generała majora[6]. Bitwa pod Shiloh w kwietniu tego samego roku była jednym z najkrwawszych starć tej wojny[8]. Grantowi nie powiodło się tak dobrze, jak poprzednio i na przełomie 1862/63 pojawiły się żądania jego dymisji[8]. Prezydent Lincoln odpowiedział wtedy: Nie mogę wyrzucić tego człowieka – on walczy[8]. Latem 1863 roku Grant zwyciężył w bataliach pod Memphis, Vicksburg oraz Port Hudson[6]. Na jesieni przeprowadzona ofensywa doprowadziła do zwycięstwa wojsk Unii pod Chattanoogą i wyparcia Konfederatów z Tennessee, a Grantowi – przyznanie Złotego Medalu Kongresu i stanowiska głównodowodzącego wojsk Unii (17 grudnia 1863)[9]. Inni generałowie, zarzucając generałowi alkoholizm, zwrócili się z interwencją do prezydenta[9]. Lincoln całkowicie poparł działania Granta, twierdząc że sam zaopatrzyłby innych dowódców w alkohol, gdyby tylko byli tak sprawni jak Grant[9]. Generał wygrał także bitwy pod Petersburgiem i Richmond, a w Appomattox przyjął kapitulację generała Roberta Lee[9]. Zapewnił żołnierzy konfederackich, że nie będzie ich aresztował ani sądził, a także wydał im racje żywnościowe z własnych zapasów[10]. Wiosną 1864 roku Kongres przywrócił stopień generała-porucznika (ostatnio posiadany przez George’a Washingtona) i Lincoln awansował Granta do tego stopnia, powierzając mu równocześnie funkcję naczelnego dowódcy[11].
15 kwietnia 1865 roku, kiedy dokonano zamachu na Lincolna, Grant miał przyjąć zaproszenie do loży prezydenckiej w teatrze, jednak na prośbę swojej żony odmówił[10]. Następny prezydent Andrew Johnson traktował Granta jako potencjalnego rywala w wyborach prezydenckich w 1868 roku[12]. Zgodził się wprawdzie objąć stanowisko pełniącego obowiązki sekretarza wojny, w miejsce odwołanego Edwina Stantona, ale zaraz się z tego wycofał, twierdząc, że nie chce się wdawać w spór na linii prezydent–Kongres[12]. Przed wyborami Grant otrzymał propozycję nominacji prezydenckiej zarówno od Demokratów, jak i od Republikanów[12]. Zgodził się kandydować z ramienia republikanów, wraz z Schuylerem Colfaxem[12]. Grant zwyciężył w głosowaniu powszechnym i w Kolegium Elektorów, gdzie uzyskał 214 głosów (ok. 73%), wobec 80 głosów (ok. 27%) dla kandydata demokratów Horatio Seymoura[13].
Prezydentura
Obejmując urząd prezydenta, Grant podkreślił, że chce jak najszybciej wprowadzić XV poprawkę do Konstytucji, umożliwiającą głosowanie czarnoskórym mieszkańcom[13]. Chciał także szybkiego odbudowania Południa i spłacenia długu wojennego, wynoszącego 400 milionów dolarów[13]. Historycy amerykańscy zgodnie uważają gabinet Granta za jeden z najbardziej skorumpowanych i niekompetentnych w historii[14]. Ludzie, których powołał, nie mieli odpowiednich kwalifikacji i otrzymali stanowiska dzięki znajomości i kontaktom z Grantem[15]. Sekretarzem stanu został na początku kongresmen, który pomógł Grantowi dostać się do West Point – Elihu Washburne[15]. Krótko potem został zastąpiony przez Hamiltona Fisha[15]. Sekretarzem wojny został generał John Schotfield, którego zastąpił przyjaciel Granta, generał John Rawlins[15]. Stanowisko sekretarza skarbu natomiast objął Alexander Stewart, zastąpiony z czasem przez George’a Boutwella[15]. Zdaniem historyków skład rządu Granta został powołany na skutek podziału łupów politycznych i korupcji[15]. Wymienia się m.in. nazwiska Jamesa Fiska i Jay Goulda, którzy lobbowali u prezydenta o nieingerowanie w interesy spekulantów złota[16]. Ponadto ich współpracownikami byli szwagier prezydenta Able Corbinem oraz skarbnik Nowego Jorku, powołany przez Granta, generał Daniel Butterfield[16]. Dzięki takim koneksjom Fisk i Gould znali zamiary rządu i dorobili się fortuny[16]. Gdy cała sprawa została upubliczniona przez nowojorskiego dziennikarza, prezydent zalecił szwagrowi, by nie kontaktował się więcej z biznesmenami, a sam nakazał wypuścić na rynek część rezerw kapitałowych złota, co znacznie obniżyło jego wartość[16].
Głównym problemem pierwszej kadencji prezydenta była odbudowa Południa[16]. Postawa prezydenta, zmierzająca do przyznania czarnoskórym mieszkańcom praw wyborczych i swobód obywatelskich, spowodowała ostre protesty i bunty, a także nasilenie działalności Ku Klux Klanu[16]. W odpowiedzi na to Grant za zgodą Senatu wprowadził stan wojenny wszędzie tam, gdzie wymagała tego sytuacja[16].
W zakresie polityki międzynarodowej Grant usilnie zabiegał o zakup bądź aneksję Santo Domingo[14]. W lipcu 1869 roku wysłał tam generała Orville’a Babcocka, który, nie mając odpowiednich uprawnień, zawarł porozumienie, mówiące o aneksji Santo Domingo w zamian za pokrycie długów w wysokości 1,5 miliona dolarów i zakup zatoki Samaná za 2 miliony[14]. Ponieważ generał nie miał oficjalnych upoważnień, Hamilton Fish nakazał renegocjację układu[14]. Tym razem Dominikana miała się stać nowym stanem USA (na co jej mieszkańcy wyrazili zgodę w referendum), a zatoka Samaná miała zostać wydzierżawiona na 99 lat[14]. Porozumienie w imieniu Babcocka podpisał pracownik konsulatu amerykańskiego 29 listopada 1869 roku[14]. Zabiegając o ratyfikację Senatu, prezydent spotykał się osobiście z wieloma senatorami, a 10 stycznia przedłożył stosowny projekt[15]. Mimo licznych wysiłków 30 czerwca Izba Wyższa odrzuciła propozycję aneksji Dominikany, a nad kwestią dzierżawy zatoki wcale nie głosowała[15].
Pod koniec pierwszej kadencji Granta na Kubie wybuchła wojna dziesięcioletnia przeciw Hiszpanii (w 1868)[17]. Amerykańska opinia publiczna solidaryzowała się z ruchem wyzwoleńczym i domagała się wsparcia militarnego od rządu[17]. Sekretarz stanu proponował mediację, jednak prezydent postanowił ogłosić neutralność Stanów Zjednoczonych, co miało być odwetem za podobne działanie Hiszpanii wobec Konfederacji w czasie wojny secesyjnej[18]. Hamilton Fish odmówił ogłoszenia takiego stanowiska, a wkrótce potem zmarł sekretarz wojny, główny zwolennik neutralności USA wobec sytuacji na Kubie[18]. Z tego powodu prezydent złagodził swoje stanowisko, co było krytykowane przez społeczeństwo amerykańskie[18]. Mimo tego projekt rezolucji trafił do Kongresu na początku 1870 roku[18]. Hamilton Fish, obawiając się wojny z Hiszpanią, nakłonił prezydenta, by wystąpił z orędziem sprzeciwiającym się takiej uchwale[18]. Grant wygłosił przemówienie, dzięki czemu 16 czerwca Kongres odrzucił rezolucję[18]. W 1873 roku stosunki amerykańsko-hiszpańskie uległy znacznemu pogorszeniu, kiedy okręt amerykański, wspierający ruch niepodległościowy, został zatrzymany przez Hiszpanów (tzw. incydent Virginius). 50 członków załogi zostało rozstrzelanych, a reszta aresztowana[18]. Dzięki negocjacjom sekretarza stanu udało się uniknąć zerwania stosunków dyplomatycznych i konfliktu zbrojnego, a Hiszpania zapłaciła 80 tys. dolarów odszkodowania i zwróciła statek[19].
W 1872 roku Grant ubiegał się o reelekcję[20]. Pomimo że opinia publiczna i władze Partii Republikańskiej zdawali sobie sprawę z korupcji i alkoholizmu prezydenta, otrzymał on nominację już w pierwszym głosowaniu[20]. Tuż przed wyborami ujawniono kolejny skandal korupcyjny – kongresmen Oakes Ames rozdawał akcje spółek kolejowych Union Pacific Railroad oraz Credit Mobilier, w obawie przed upublicznieniem przez Kongres malwersacji finansowych w obu towarzystwach[21]. Beneficjentami tych prezentów byli m.in. prezydent Grant, wiceprezydenci Schuyler Colfax i Henry Wilson, członkowie rządu, a także James Garfield[21]. Mimo to Grant w kampanii wyborczej został przedstawiony jako mąż stanu, który przywrócił jedność kraju[20]. Część działaczy, która nie zgadzała się z tą nominacją, utworzyła Liberalną Partię Republikańską i na konwencji w Cincinnati wysunęła kandydaturę dziennikarza i działacza społecznego Horace’a Greeleya[20]. Greeley otrzymał także nominację Partii Demokratycznej[20]. Grant zwyciężył w głosowaniu powszechnym i uzyskał 286 głosów w Kolegium Elektorów (ok. 81%)[20]. Ponieważ Greeley zmarł trzy tygodnie po wyborach, 66 elektorów, którzy zamierzali na niego zagłosować, oddało głosy na innych kandydatów[20].
Grant podjął także kroki zmierzające do aneksji Hawajów[19]. Wznowił negocjacje prowadzone w jego imieniu przez Hamiltona Fisha, któremu udało się podpisać układ handlowy z klauzulą zapewniającą, że wyspy nie zostaną przekazane żadnego innemu mocarstwu[19]. Na bazie tego układu w 1873 roku Grant wysłał na Hawaje generała Schofielda, by ten znalazł odpowiednie miejsce na bazę marynarki wojennej[22]. Generał zalecił prezydentowi wybór Pearl Harbor[22].
Kiedy w Europie wybuchła wojna francusko-pruska, w społeczeństwie amerykańskim, jak i Izbie Reprezentantów dominowały nastroje propruskie[23]. Otto von Bismarck liczył na wsparcie Stanów Zjednoczonych, lecz Hamilton Fish zapewniał o neutralności wobec obu stron walczących[23]. Napoleon III miał podstawy wątpić w te deklaracje, ponieważ oficjalne ogłoszenie neutralności nastąpiło dopiero 22 sierpnia 1870 roku, czyli ponad miesiąc od początku konfliktu[23]. Prezydent Grant wyraził jednak zdanie, że Francja nie powinna być zdziwiona nastrojami amerykańskiej opinii publicznej, która pamiętała wrogie działania francuskie podczas wojny secesyjnej i wojny amerykańsko-meksykańskiej[23]. Pomimo neutralności prawo amerykańskie zezwalało na handel bronią prywatnym firmom, dzięki czemu znacznie się one wzbogaciły[24]. Po zwycięstwie Prus Grant szybko uznał system republikański wprowadzony we Francji[24]. Pomimo licznych próśb ze strony Francji prezydent odmawiał stanowiska mediatora z Prusami[25].
W 1875 na jaw wyszedł skandal zwany „Whiskey Ring”[21]. Producenci alkoholu i urzędnicy Departamentu Skarbu czerpali nielegalne zyski z nieopodatkowanego alkoholu, które następnie częściowo zatrzymywali, a resztę przekazywali na fundusze Partii Republikańskiej[17]. Grant był informowany o sytuacji, jednak nie podjął żadnych kroków[17]. Sprawę ujawnił sekretarz skarbu Benjamin Bristow, który oświadczył, że szef grupy Whiskey Ring, John McDonald, wręczył łapówkę sekretarzowi prezydenta Oriville’owi Babcockowi, aby wstrzymać dochodzenie[17]. Chociaż Babcock został oskarżony i skazany, Grant nadal utrzymywał, że jest on niewinny[17]. Izba Reprezentantów oskarżyła o łapownictwo również sekretarza wojny Williama W. Belknapa, którego jednak uniewinnił Senat, w którym Republikanie mieli większość[17].
Pod koniec kadencji pojawiły się głosy, by Grant ubiegał się o trzecią kadencję[26]. Prezydent początkowo był przychylny tej propozycji, jednak Izba Niższa Kongresu stosunkiem głosów 234:18 uznała, że taki precedens byłby zagrożeniem dla wolnych instytucji[26]. Na konwencji Partii Republikańskiej w Chicago otrzymał największą ilość głosów w pierwszym głosowaniu, jednak niewystarczającą do uzyskania nominacji[27]. Ostatecznie w 36. głosowaniu nominację uzyskał James Garfield[27].
Emerytura i śmierć
Po ustąpieniu z fotela prezydenckiego w 1877 roku Grant udał się w dwuletnią podróż dookoła świata[27]. Po powrocie, w 1880 roku ponownie chciano nakłonić go do kandydowania w wyborach prezydenckich[27].
Dwa lata później Grant dowiedział się, że choruje na raka gardła[27]. 2 kwietnia 1885 roku przyjął chrzest w obrządku metodystycznym[27]. Zmarł 23 lipca tego samego roku w Mount McGregor[28].
Życie prywatne
Grant poznał swoją przyszłą żonę, Julię Dent, córkę żołnierza i plantatora, w 1843 roku[4]. Ich ślub odbył się 22 sierpnia 1848 w Saint Louis, a zaraz potem oboje zamieszkali w Detroit[4]. Para miała trzech synów i córkę[4].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 367.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 368.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 369.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 370.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 371.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 372.
- ↑ 7,0 7,1 A. Hankinson: Vicksburg 1863: Grant Clears the Mississippi. s. 10.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 A. Hankinson: Vicksburg 1863: Grant Clears the Mississippi. s. 12.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 373.
- ↑ 10,0 10,1 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 374.
- ↑ James M. McPherson: Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. s. 718.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 375.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 376.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 377.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 15,7 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 378.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 379.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 17,6 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 382.
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 383.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 384.
- ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 20,6 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 380.
- ↑ 21,0 21,1 21,2 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 381.
- ↑ 22,0 22,1 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 385.
- ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 386.
- ↑ 24,0 24,1 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 387.
- ↑ L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 389.
- ↑ 26,0 26,1 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 391.
- ↑ 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 27,5 L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 392.
- ↑ L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 393.
Bibliografia
- Alan Hankinson: Vicksburg 1863: Grant Clears the Mississippi. Londyn: Osprey Publishing, 1993. ISBN 1-85532-353-2. (ang.).
- Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).
- James M. McPherson: Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. New York: Oxford University Press, 1988. ISBN 0-19-503863-0. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Ulysses S. Grant. Biały Dom. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).
- The Career of a Soldier. The New York Times. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).
- Personal Memoirs of U. S. Grant. Projekt Gutenberg. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).