1 złoty polski (1822–1825)

Z Polska Encyklopedia Numizmatyczna
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
1 złoty polski (1822–1825)
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

1 złoty

Rocznik

1822, 1823, 1824, 1825

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

568 177 sztuk

Data emisji

1822

Data wycofania

1 maja 1847

Opis fizyczny
Masa

4,54 g

Średnica

21 mm

Materiał

srebro Ag593

Rant

ząbkowany

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa, moneta z otokiem

Próbna złotówka z otokiem z 1818 r. – egzemplarz z Muzeum Narodowego w Krakowie

1 złoty polski (1822–1825) – moneta jednozłotowa Królestwa Kongresowego okresu autonomii, wprowadzona jako następczyni złotówki bitej w latach 1818 i 1819, po zredukowaniu średnicy o 2 milimetry, dołożeniu otoku na awersie i rewersie i wprowadzeniu pionowo ząbkowanego rantu. Była bita w srebrze, w latach 1822–1825 według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[1]. Wycofano ją z obiegu 1 maja 1847 r.[2]

Awers

Na tej stronie umieszczono prawe popiersie cara Aleksandra I, dookoła otokowo napis:

ALEXANDER I CESARZ SA.W.ROS.KRÓL POLSKI *

Dookoła znajduje się wypukły otok[3].

Rewers

Na tej stronie umieszczono średni herb Królestwa Kongresowego, tzn. orła rosyjsko-polskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, dużą pośrodku i dwiema małymi na głowach orła, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, tarcza herbowa z polskim orłem[4]. Po obu stronach dużej korony rok bicia „18 22", „18 23", „18 24" lub „18 25". Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak intendenta mennicy w Warszawie – I.B. (Jakuba Benika), otokowo napis[3]:

1.ZŁOTY POLSKI. 86 86/125 Z GR•CZ•KOL•”

Dookoła znajduje się wypukły otok[3].

Opis

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w srebrze próby 593, na krążku o średnicy 21 mm, masie 4,54 grama, z rantem ząbkowanym, z otokiem[3][5]. Według sprawozdań mennicy w latach 1822–1826 w obieg wypuszczono 568 177 sztuk[6].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:

Rocznik Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Zdjęcie
1 złoty polski 1822 R1[7] 15 001–80 000 1 zloty polski 1822.jpg
1 złoty polski 1823 R2[8] 3001–15 000 1 zloty polski 1823.jpg
1 złoty polski 1824 R2[8] 3001–15 000 1 zloty polski 1824.jpg
1 złoty polski 1825 R1[9] 15 001–80 000 1 zloty polski 1825.jpg

Moneta była bita w latach panowania Aleksandra I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[10].

Istnieją monety 1 złoty polski z otokiem z rocznika 1818, którym opracowania przypisują status monet próbnych lub ewentualnie nowego bicia[11][12].

Zobacz też

Przypisy

  1. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  2. Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365.
  3. Skocz do: 3,0 3,1 3,2 3,3 Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  4. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  5. Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 272.
  6. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  7. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  8. Skocz do: 8,0 8,1 Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  9. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  10. Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, Kiev 2003, s. 790.
  11. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, reprint, Czesław Kamiński (red.), Warszawa: Polskie Towarzystwo archeologiczne i Numizmatyczne, Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 18,20.
  12. George Mihailovich Romanov, Russian Coins Minted for Prussia, 1759–1762, Georgia, 1804–1833, Poland, 1815–1841, Finland, 1864–1890, wyd. 5, St. Petersburg: Typography A. Benke, 1893, s. 51.