1 fenig wzór 1917
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
1 fenig |
| Rocznik |
1917, 1918 |
| Emisja | |
| Mennica |
Stuttgart |
| Nakład |
51 484 000 szt. |
| Data emisji |
16 lutego 1917 |
| Data wycofania |
1 lipca 1924 |
| Projektant |
nieznany |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
1,75 g |
| Średnica |
15 mm |
| Materiał | |
| Rant |
gładki |
| Stempel | |
| Uwagi | |
1 fenig wzór 1917 – moneta jednofenigowa, wprowadzona do obiegu w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 16 lutego 1917, wycofana z obiegu w II Rzeczypospolitej dnia 1 lipca 1924 w wyniku reformy walutowej Władysława Grabskiego[1].
Jednofenigówkę wzoru 1917 bito przede wszystkim w roku 1918. Monety z datą 1917 traktowane są niekiedy jako próbnego bicia[2].
Awers
W centralnym punkcie umieszczono orła w koronie, z dużą dodatkową koroną nad głową, po dwóch stronach ogona litery F F – znak mennicy w Stuttgarcie[1].
Rewers
Na tej stronie monety znajduje się cyfra 1, poniżej napis „FENIG”, a pod nim rok 1917 lub 1918, z pojedynczymi gwiazdkami przed i po dacie, dookoła napis „KRÓLESTWO POLSKIE”[1].
Nakład
Mennica w Stuttgarcie biła monety na krążkach stalowych o średnicy 15 mm i masie 1,75 grama, z rantem gładkim, według wzoru nieznanego projektanta[1]. Niektóre katalogi podają informację, że krążki mennicze były poddawane specjalnemu procesowi cynkowania cienką warstwą, zwanym po niemiecku sheradisierung[1]. Nakłady monety w poszczególnych rocznikach wynosiły[1]:
| Rocznik | Znak
mennicy |
Nakład | Uwagi | Zdjęcie |
|---|---|---|---|---|
| 1 fenig 1917 | F F | nieznany | najczęściej mocno zniszczone egzemplarze | 
|
| 1 fenig 1918 | F F | 51 484 000 sztuk | 
|
Opis
Do roku 1967 w katalogach nie odnotowywano faktu istnienia jednofenigówek z roku 1917. W końcu lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku pojawiła się wśród kolekcjonerów informacja, że znalezione egzemplarze są zezłomowanymi monetami uszkodzonymi w wyniku pożaru mennicy. Na stronach internetowych firmy Münzenversanhaus Reppa GmbH umieszczona jest informacja, że jedyny potwierdzony dokumentami pożar mennicy w Stuttgarcie miał miejsce po bombardowaniach 20 i 25 lutego 1944 roku. Metal wydobyty z gruzów, w tym monety, przekazano do składnicy złomu. Dopiero w roku 1967 dwóch anonimowych obecnie kolekcjonerów uzyskało dostęp do tych zasobów i na rynek w ten sposób trafiły między innymi jednofenigówki z 1917 roku[1].
Moneta z 1917 roku jest często fałszowana, zazwyczaj poprzez wklejanie w miejsce cyfry 8 egzemplarzy rocznika 1918, cyfry 7 wyciętej z innych niemieckich monet stalowych tego okresu. Znacząca większość nakładu monet z datą 1918 roku różni się kilkoma istotnymi szczegółami na rewersie, co można zauważyć pod dużym powiększeniem oryginału i tzw. „wklejki”. Najważniejszymi cechami rozpoznawczymi są[1]:
- różnice kroju czcionki widoczne np. w przypadku cyfry 7 daty – w przypadku oryginału daszek cyfry 7 jest lekko falisty w formie znaku „~” a na wklejce – płaski z krótkim pionowym zakończeniem, które czasami jest usuwane przez fałszerzy,
- inaczej prezentują się wielkość i kształt cyfr daty,
- dolne zakończenie (podstawy) cyfry nominału 1 – ostre w roczniku 1917, lekko „stępione” (zaokrąglone) dla większości monet 1918,
- kształt i wielkość gwiazdek przed i po cyfrach daty.
Istnieją rzadkie oryginalne egzemplarze rocznika 1918, których wymienione cech są identyczne z tymi dla oryginałów 1917[1].
W obrocie kolekcjonerskim pojawiają się także egzemplarze z 1918 r. bite stemplem lustrzanym.
Zobacz też
- 5 fenigów wzór 1917
- 10 fenigów wzór 1917
- 20 fenigów wzór 1917
- marka polska
- Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa