5 marek 1943

Z Polska Encyklopedia Numizmatyczna
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
5 marek 1943
Dane podstawowe
Emitent

Starszeństwo Żydów w Łodzi

Nominał

5 marek

Rocznik

1943

Emisja
Mennica

I Wydział Metalowy

Data emisji

22 lutego 1944

Data wycofania

1944

Projektant

Pinkus Szwarc

Opis fizyczny
Masa

~1,0 g (elektron),
~1,55 g (aluminium)

Średnica

~22,5 mm

Grubość

~1,6 mm (elektron),
~1,8 mm (aluminium)

Materiał

elektron,
aluminium

Rant

gładki

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa
Morduch Glezer (grawer)

Odmiana w elektronie

5 marek 1943 – moneta pięciomarkowa getta łódzkiego, bita w aluminium i elektronie, wprowadzona do obiegu 22 lutego 1944 r.[1][2]

Awers

Na tej stronie umieszczono gwiazdę Dawida, pod nią, z prawej strony napis „GETTO”, poniżej rok 1943, dookoła otok dwukreskowy, przeplatany gwiazdkami[2].

Rewers

W centralnej części umieszczono nominał 5, pod nim napis „MARK”, na nominale falująca wstęga z napisem: „QUITUNG ÜBER”, dookoła otokowo napis „DER AELTESTE DER JUDEN •IN LITZMANNSTADT•”[2].

Opis

Moneta była bita na terenie getta, w I Wydziale Metalowym (niem. Metallabteillung I) mieszczącym się przy ul. Łagiewnickiej 63[3], w elektronie lub aluminium, na krążku o średnicy ~22,5 mm, masie ~1 gram (elektron) lub 1,55 grama (aluminium), z rantem gładkim[2]. Ze względu na duży nakład, do bicia pięciomarkówek wykorzystywano trzy pary stempli awersu i rewersu. Liczbę rozpoznanych odmian monet i stempli przedstawiono w tabeli:

Liczba odmian stempli[2] Liczba odmian monet[2]
5 marek 1943 elektron 2 pary awers-rewers 2
5 marek 1943 aluminium 1 para awers-rewers 1

W katalogach podawany jest nakład wszystkich odmian wynoszący 800 000 sztuk[1]. W dwóch wpisach w Kronikach Getta Łódzkiego, pierwszym z dnia 22 lutego 1944 r. napisano o nakładzie 600 000 sztuk, podczas gdy niespełna tydzień później pisano liczbie o 200 000 sztuk mniejszej[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003, s. 129.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Jacek Sarosiek, Monety getta łódzkiego 1940-1944, 2015, s. 84-91.
  3. Jacek Sarosiek, Monety łódzkiego getta 1940-1944, 2015, s. 18-19.
  4. Jacek Sarosiek, Monety Getta Łódzkiego, 1940–1944, s. 16-17.