Carpentum

Z Polska Encyklopedia Numizmatyczna
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Carpentum na monecie Wespazjana wybitej dla Domitylli

Carpentum – rodzaj wozu używanego w starożytnym Rzymie do różnych celów.

Zasadniczo był to kryty pojazd dwukołowy zaprzężony w parę mułów (mulare carpentum), pierwotnie służący w terenie do transportu i podróży. Później używany także w środowisku miejskim, gdzie korzystali z niego urzędnicy, m.in. kapłani (pontifeksi i flamini) udający się na Kapitol, oraz kobiety: matrony i westalki, a od czasów Augusta – także cesarzowe, zwłaszcza podczas uroczystości publicznych[1].

Osobnym jego przeznaczeniem – jako carpentum funebre, było podczas uroczystości pogrzebowych przewożenie prochów oraz wymaganych przez tradycję wizerunków zmarłych. Takie carpentum było okazalsze, wyposażone w zasłony i odpowiednio zdobione. Wygląd jego znany jest z rewersów monet okolicznościowych – sestercjuszy emitowanych m.in. dla Julii córki Augusta (z napisem SPQR Iuliae Augustae), żony Germanika – Agrypiny Starszej (SPQR Memoriae Agrippinae)[2] czy Julii córki Tytusa.

Nierzadko potem nazywano tak pojazd czterokołowy z zaprzęgiem konnym, podobny do zwanego thensa, który zawsze był jednak zwykłym transportowym wozem otwartym.

Przypisy

  1. J. Babelon, La numismatique antique. Paris: PUF, 1970, s. 115.
  2. Por. A. Szemiothowa: Numizmatyka starożytna. Warszawa: Muzeum Narodowe, 1951, s. 94, 97.

Bibliografia

  • C. C. Chamberlain: Guide to Numismatics. London: The English Universities Press, 1965, s. 21
  • S. W. Stevenson, C. R. Smith, F. W. Madden: A Dictionary of Roman Coins, Republican and Imperial. London: G. Bell & Sons, 1889, s. 184-185